25 września 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1923).

Do najistotniejszych zmian wprowadzanych ustawą, które obowiązywać będą od 20 maja 2016 r., należy:

1. przyznanie stowarzyszeniom uprawnienia do reprezentowania w zakresie swoich celów statutowych interesów zbiorowych swoich członków wobec organów władzy publicznej,

2. wprowadzenie zapisu o możliwości zatrudnienia członka stowarzyszenia oraz wynagradzania członków zarządu za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją w organizacji. Wynagradzanie członków zarządu będzie możliwe, tylko wówczas, kiedy statut stowarzyszenia wyraźnie taką możliwość będzie przewidywał. Ponadto ustawa przewiduje, że w umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nimi, stowarzyszenie reprezentuje członek organu kontroli wewnętrznej lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków lub delegatów,

3. zredukowanie minimalnej liczby członków założycieli stowarzyszenia z obecnych 15 do 7 członków,

4. wprowadzenie wymogu określenia w statucie warunków jakie muszą być spełnione, aby terenowa jednostka organizacyjna mogła uzyskać osobowość prawną, jeżeli taką możliwość przewiduje statut. Dookreślono również, że terenowa jednostka organizacyjna z osobowością prawną, działa na podstawie statutu organizacji macierzystej w zakresie i w sposób w nim określony oraz, że pozostały po jej likwidacji majątek pozostaje majątkiem stowarzyszenia,

5. umożliwienie wprowadzenia do terenowej jednostki organizacyjnej z osobowością prawną zarządu komisarycznego uchwałą określonego w statucie organu stowarzyszenia, jeżeli jej działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie przepisów prawa lub statutu stowarzyszenia i statut stowarzyszenia tak stanowi,

6. rezygnacja z udziału w postępowaniu rejestrowym organu nadzorującego. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, sąd zobowiązany jest zawiadomić organ nadzoru o wpisie stowarzyszenia do rejestru wraz z obowiązkiem przesyłania statutu stowarzyszenia, listy założycieli oraz podjętych uchwał,

7. wprowadzenie obowiązku badania przez sąd rejestrowy, w postępowaniu o wpis terenowej jednostki organizacyjnej do KRS, czy zostały spełnione przez nią warunki uzyskania osobowości prawnej określone w statucie,

8. dookreślenie, że postępowanie w sprawach o wpis stowarzyszenia oraz terenowych jednostek organizacyjnych do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych (…) jest wolne od opłat sądowych,

9. dookreślenie, że organ nadzoru wykonuje swoje uprawnienia wyłącznie w zakresie legalności działalności stowarzyszenia oraz w przypadku żądania wyjaśnień winien wskazać uzasadnienie ich żądania,

10. upodmiotowienia stowarzyszeń zwykłych, przyznając im zdolność prawną, czyniąc z nich „ułomne” osoby prawne, jednocześnie określając zakres odpowiedzialności za zaciągane zobowiązania oraz warunki ich zaciągania. Stowarzyszenia zwykłe będą mogły finansować swoją działalność również z darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku stowarzyszenia, z ofiarności publicznej, a także będą mogły na ogólnych zasadach uzyskiwać dotacje oraz prowadzić nieodpłatną działalność pożytku publicznego. Zmiany do ustawy przewidują możliwość reprezentowania stowarzyszenia przez przedstawiciela albo przez zarząd, a także powołanie organu kontroli – Komisji Rewizyjnej,

11. wprowadzono ewidencję stowarzyszeń zwykłych prowadzoną przez organ nadzoru, który dokonywać będzie wpisu w terminie 7 dni od złożenia wniosku.
Stowarzyszenia będą miały okres 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, na dostosowanie swoich statutów do nowych przepisów. Ten sam okres przewidziany jest na wpis stowarzyszeń zwykłych do ewidencji. Brak wpisu w przywołanym terminie skutkował będzie rozwiązaniem stowarzyszenia zwykłego z mocy prawa.

Natomiast od 1 stycznia 2017 r. obowiązywać będą przepisy umożliwiające przekształcenie stowarzyszeń zwykłych liczących co najmniej 7 członków, w stowarzyszenia rejestrowane w KRS.

Poza zmianami dotyczącymi Prawa o stowarzyszeniach, ustawa przewiduje nowelizację ustawy: o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, Prawa o szkolnictwie wyższym i Kodeksu wyborczego. Są to głównie konsekwencje wprowadzonych zmian.

Więcej informacji na stronie internetowej „Portal organizacji pozarządowych”